Wrapping up....

Hoi allemaal,

de afgelopen anderhalve week zijn we voornamelijk bezig geweest met het netjes afronden en overdragen van onze eigen projecten en ons voor te bereiden op de tripjes die we nog gaan doen. Toen ik eenmaal besloten had om geen kwantitatief onderzoek voor SYPO meer te gaan doen zijn we begonnen met het plannen van een laatste tripje in Oeganda. Als alles goed gaat gaan we morgen met de bus naar Fort Portal, daarna verblijven we 2 dagen bij het Kibale Forest waar we hopelijk een chimp-tracking gaan doen, daarna huren we voor 2 dagen een auto (met chauffeur) en gaan we het Queen Elizabeth National Park bezoeken, waar we leeuwen hopen te zien. Dan hebben we donderdag nog één dagje om onze spullen te pakken, gaan we vrijdag met alle vrijwilligers bij ons project in Kayunga op bezoek en vertrekken we zaterdag naar Entebbe voor de Sinterklaasviering van de Ned. en Belg. ambassades. Die nacht vliegen we ’s ochtends om half 5 vanaf vliegveld Entebbe...

Tot zover de plannen voor de komende week. Vorige week was voor ons een rustig weekje, en dat was heerlijk. De laatste hand gelegd aan de handleiding voor de kippenboerderij en het business plan, dat voortdurend verandert omdat we steeds weer nieuwe materialen nodig hebben. Het oorspronkelijke budget hebben we natuurlijk al ruim overschreden, voornamelijk omdat dit de eerste keer is dat we zoiets doen. Gelukkig hebben we genoeg donaties binnen om ons project op een goede manier af te maken. Vorige week woensdag gingen we weer in Kayunga op bezoek, en alles verloopt redelijk volgens plan. Helaas hebben we tot nu toe 6 mannetjes kuikens verloren aan een mysterieuze ziekte, waarbij de nek verkrampte, maar deze kippenverzorgsters hebben het goed aangepakt door de zieken te isoleren, waardoor de overige 194 gezond lijken te blijven. Met de vrouwtjes kippen ging alles prima, de vleugels waren al duidelijk ontwikkeld en ze groeien goed.

Helaas kwamen we erachter dat de aannemer het werk heeft laten vallen, ondanks dat het hok nog netjes afgewerkt moet worden. Zijn vrouw is één van de kippenverzorgsters en hij vond het niet goed dat zijn vrouw moest tekenen voor alle materialen die wij aan CUHED hebben gedoneerd. Ze vonden allebei dat dat suggereerde dat ze dieven waren, terwijl wij gewoon willen dat ze zich verantwoordelijk voelen voor de materialen. Gelukkig is het hok zo goed als af en gaan een paar mannen uit het dorp het hok vrijwillig helemaal afwerken. Uiteindelijk heeft de vrouw ook ontslag genomen, wat een beetje vervelend was voor ons omdat deze derde vrouw er op ons aandringen bij was gekomen, omdat zij heel actief binnen CUHED is en ze ook veel verstand heeft van kippen.

Verder hebben we die dag verder over de SACCO gepraat. Aan de ene kant is het heel leuk om voor zo’n groep vrouwen en mannen te zitten, aan de andere kant is het ook dodelijk saai omdat Ismael alles wat ik zeg eerst uitgebreid in het Luganda moeten vertalen en we bij elk detail minsten 10 minuten moeten stilstaan. Het lijkt erop dat de SACCO toekomst heeft, en afgelopen woensdag hebben we officieel voor iedere persoon een eigen ‘bankrekening’ geopend (bestaande uit een simpel schriftje). De loan officer is die dag ook gekozen, samen met 2 andere leden van de loan committee, die uiteindelijk beslissingen moeten nemen over wie er als eerste een lening krijgt.

Sander heeft vorige week zijn werk in het ziekenhuis afgerond en ze waren blij met de handleiding en uitleg. Frustrerend is wel dat ze verwachten dat jij als blanke alle problemen voor hen oplost, wat het eigen initiatief niet echt ten goede komt. Verder ben ik maandag en dinsdag met Andrew (werkt sinds kort ook bij SYPO) naar Nkokonjeru gegaan om toch wat interviews te doen. Uiteindelijk hebben we in 2 dagen tijd 12 verschillende interviews kunnen doen, waar ik wel tevreden mee ben. Het was fijn dat Andrew voor mij kon vertalen en ik vond het heel leuk om een beetje in de verschillende dorpen rond te lopen en bij al die mensen thuis of in hun bedrijfje te komen. Een van de belangrijkste eerste observaties was wel dat er ontzettend veel wezen rondlopen die door familie of vreemden opgevangen worden, dat is wel heel bijzonder. Het viel me ook op dat er een ontzettende verscheidenheid aan bedrijfjes zijn, en dat een aantal vrouwen echt duidelijk meer ondernemend zijn dan andere. De meeste vrouwen richten zich op hele simpele producten, zoals matooke, vis, zout, suiker, meel, medicijnen, waspoeder, zeep, etc. Er waren er twee die echter een handeltje in schoolkrijt en brandhout op hebben gezet, wat beide zeer winstgevend is. Geen van de vrouwen had echt problemen met terugbetalingen, wat betekent dat het rendement op kapitaal nog steeds heel hoog is. Over het algemeen waren ze allemaal heel positief over SYPO, vooral om het vrouwen stimuleert om hard te werken en ze meer geld voor hun kinderen hebben.

Gisteren gingen we voor het laatste keer bij de kippen kijken (behalve dan het afscheidsfeest volgende week). We zijn eerst naar Jinja gegaan om daar voer in te kopen en een truck te huren. In totaal hebben we 20 zakken van 70 kg. gekocht. Ook moesten we nog wat materialen kopen, zoals grotere voerbakken en drinkbakken en hout om pallets van te maken. Onderweg kregen we natuurlijk nog even autopech (motor oververhit), het was namelijk een oud barrel waarin we reden. Wel nog leuke gesprekken met de chauffeur gehad onderweg, o.a. over de komende verkiezingen. Met de kippen gaat alles goed, er zijn geen nieuwe mannetjeskuikens ziek geworden. De mannetjes zijn al bijna even groot als de vrouwtjes, ondanks dat ze 10 dagen jonger zijn. De mensen waren ontzettend dankbaar, dat was mooi om te zien. Ze kijken allemaal ontzettend uit naar ons afscheidsfeest, en zijn al volop plannen aan het maken. Ismael wil ook een paar politici uitnodigen, waar wij niet zo op zitten te wachten maar wat hier heel belangrijk is. Vooral nu de verkiezingen eraan komen worden en er vaak cadeautjes weggegeven worden door politici. Ik vind het een beetje een vies spelletje, maar dat is nu eenmaal hoe het is. Wat betreft de SACCO, ik heb besloten dat er eerst nog meer training nodig is voordat het echt van start kan gaan. De secretaresse kan nog net optellen en aftrekken maar dan houdt het ook op. Gelukkig is er vorige week een Belg aangekomen die bedrijfskunde studeert en die de SACCO verder wil gaan ontwikkelen. Ik vind het soms wel moeilijk om los te laten maar de kippenhouderij had de afgelopen tijd gewoon teveel aandacht nodig.

Nu we toch niet zo’n heel spannende week hebben gehad wilde ik eens wat meer aandacht wijden aan de politieke situatie hier. Er komt een spannende tijd aan, eindigend in de verkiezingen in februari 2011. De afgelopen tijd zien we steeds meer van de machtstrijd in het openbaar, met grote trucks die campagne voeren en meer ‘antiriot police’ op straat. Het is lastig om de huidige president Museveni in een hokje te plaatsen. Jarenlang is hij één van de ‘donor darlings’ van de Westerse wereld geweest (een voorbeeld van hoe het óók kan). Langzamerhand begint hij echter steeds meer dictatoriale trekjes te krijgen, zoals het bedreigen en opsluiten van politieke tegenstanders, het veranderen van de wet om hem onbeperkt verkiesbaar te laten stellen en het manipuleren van de afgelopen 2 verkiezingen. Ook heeft hij de twijfelachtige eer om met 24 jaar presidentschap de langszittende president op het Afrikaanse continent sinds de onafhankelijkheid te zijn.

Het grootste probleem met Museveni is – zoals in meer Afrikaanse landen – dat hij leiding geeft aan een van top tot teen corrupt systeem. Het is algemeen bekend dat alle goede banen in het land vergeven worden aan mensen uit Centraal en vooral Westelijk Uganda, waar hij zelf vandaan komt. Op veel belangrijke politieke posten zitten zijn familieleden, en hij begunstigt openlijk zijn vrienden (zoals een ondernemer die openlijk voor miljoenen een ‘tax holiday’ kreeg). De Wereldbank schatte in 2005 dat in Uganda jaarlijks zo’n 500 miljard shillings (bijna 170 miljoen euro) door corruptie verdwijnt.

Het meest vreemde is nog wel dat iedereen erkent dat het systeem ontzettend corrupt is, maar niemand daar echt tegen in opstand lijkt te komen. Als ze al in opstand komen (zoals zijn politieke tegenstanders) dan is dat voornamelijk om zelf aan de macht te komen en waarschijnlijk zelf net zo corrupt te worden. Ik denk dat vooral een gevolg is van de Afrikaanse cultuur, waarin clan-broederschappen zo sterk zijn dat je geacht wordt om je rijkdommen met de gemeenschap te delen. Ik zie het ook als een vicieuze cirkel, waarbij de echt intelligente en integere mensen zo’n slecht beeld van de politiek hebben dat ze er ver bij uit de buurt blijven, ook al zijn zulke mensen juist nodig om dit land te besturen.

Wat ook vreemd is, is dat Museveni nog steeds zo populair is bij de Ugandezen. Ondanks de corruptie zorgt hij wel voor stabiliteit in het land, door de nadruk niet op de etnische verschillen te leggen (er zijn 52 verschillende stammen). Ook vinden ze hem allemaal wel een ‘aardige gozer’ omdat hij veel grapjes maakt. Ook hoogopgeleide mensen die ik heb gesproken zullen op hem gaan stemmen. Dat is overigens mede omdat de belangrijkste tegenstander eigenlijk vrijwel dezelfde ideeën heeft, en waarschijnlijk net zo corrupt zou zijn. Onlangs heeft hij een soort rapnummer opgenomen, bestaande uit één zin: “Do you want another rap, yes Ssebo (mister)”. Het nummer is ongekend populair aan het worden. Hij heeft zich in het verleden ook populair gemaakt door de lokale belastingen af te schaffen, universeel (gratis) primair onderwijs in te voeren en later ook secundair onderwijs en door gratis gezondheidszorg. De keerzijde is wel dat klassen overvol zitten en de kwaliteit van het onderwijs sindsdien dramatisch is gedaald, waardoor ouders hun kinderen liever naar een privéschool sturen. Ook zijn er nauwelijks medicijnen en personeel in ziekenhuizen, waardoor mensen alsnog naar privéklinieken moeten. En het ergste is misschien nog wel dat het alcoholprobleem onder mannen is toegenomen sinds de afschaffing van de belastingen, omdat ze niet meer hoeven te werken (volgens journaliste Marcia Luyten althans).

Voor een buitenstaander is het dus lastig om te zeggen wat er zou moeten gebeuren. Museveni schijnt voorbereidingen te treffen om in 2016 (dus na nog 1 termijn) sowieso af te treden. Of hij hier zich aan gaat houden is lastig te zeggen. Hij zal er dus alles aan doen om deze keer nog niet weggestemd te worden, wat een afgang zou zijn. Weinig Ugandezen twijfelen nog aan de uitkomst van de verkiezingen. Voor de stabiliteit van het land is dit misschien inderdaad maar het beste. Als er sterke rellen uitbreken dan zou het land misschien zo 10 jaar terug in ontwikkeling kunnen worden geslingerd, en daar heeft eigenlijk niemand iets aan.

Tot slot hebben we vandaag voor het eerst in 3 dagen weer stroom. De electriciteit was namelijk afgesloten omdat SYPO het guesthouse met een forse restschuld heeft overgedragen aan ICU. Er brak zowaar een kleine opstand uit bij de bewoners, een aantal van ons zijn gewoon best wel afhankelijk van onze laptop (bijvoorbeeld voor het geven van computerles). Aan de andere kant kon ik ook wel om ons verwende gedrag lachen J

Volgende week meer...