Integreren...

Ki kati,

Bedankt voor jullie eerder reacties. Er is al weer een weekje voorbij, en genoeg dingen om over te schrijven.

De eerste dagen in het guesthouse voelden we ons een beetje verlaten, omdat we nog geen idee hadden wat we zouden gaan doen. Donderdagavond hebben we met Charles afgesproken, hij is de ‘loan officer’ van het microfinancieringsproject en werkt voor SYPO. Charles is een prettige, intelligente man die goed Engels spreekt. Hij heeft ons die eerste avond al een paar belangrijke inzichten in de Ugandese leefstijl gegeven.

Les 1: Ugandezen zijn leugenaars. Dit klinkt misschien schokkend, maar volgens Charles heeft het alles met de opvoeding en cultuur te maken. Daarin worden kinderen als ze iets niet weten of iets stuk hebben gemaakt geslagen. Dit gebeurt ook in de klas, waarin het niet geoorloofd is om te zeggen dat je iets niet snapt. Een andere belangrijke factor is het feit dat Uganda altijd een erg totalitaire monarchie en later republiek heeft gekend. iHiHiHieHierin werd het vertellen van de waarheid of het vormen van een eigen mening niet gewaardeerd. Dit is overigens ook de reden waarom je bij het vragen van de weg het altijd aan vier verschillende mensen moet vragen, omdat ‘ik weet het niet’ in de ogen van de Ugandezen een belediging aan de vrager zou zijn.

Les 2: Het begrip van tijd is in Uganda heel anders. Op tijd komen is niet van belang, het gaat erom dat je uiteindelijk komt. Uganda is in dit opzicht wel anders dan Kenia en Tanzania, omdat in deze landen grootschalig plantages door kolonisatoren zijn gesticht, waardoor (een deel van) de bevolking volgens de westerse manier is gaan werken. Charles’ tip: neem altijd een camera, boek, aantekeningenboekje en een krant mee waarmee je de tijd kunt doden. Ook zien de Ugandezen de noodzaak van efficientie niet in. Ze vangen liever één vis en gaan dan liggen slapen, terwijl ze in de tussentijd ook 30 vissen hadden kunnen vangen. Die ene vis is immers voldoende om geen honger meer te hebben.

Les 3: Als mensen je een mzungu (blanke) noemen dan is dat positief bedoeld. Alhoewel de Britten Uganda hebben uitgebuit, lieten ze de lokale structuren grotendeels in tact. Blanken worden daarom niet echt als overheersers gezien. Bovendien waren de decennia na de onafhankelijkheid feitelijk erger dan de koloniale tijd, en leven er weinig mensen meer die onder de Britse overheersing hebben geleefd. Dus terwijl wij vantevoren nog enigszins bang waren dat mensen ons als de oude overheersers zouden zien, zouden mensen volgens Charles op dit moment liever bestuurd worden door blanken dan door hun eigen leiders. Dit vonden wij heel bizar. Dit wordt onder meer veroorzaakt doordat blanken in hun ogen allemaal hoog-opgeleid, intelligent en rijk zijn (een beeld door ons moeilijk te ontkrachten).

Verder hebben we met Charles een beetje gepraat over wat voor werk we zouden kunnen doen in het Mukono district. Volgens Charles is er genoeg te doen. Hij beloofde ons wat contacten te zullen leggen.

Vrijdag zijn we op het guesthouse gebleven en hebben we wat meer kennis gemaakt met de mensen die er werken. Grappig was dat voetbal een universele taal blijkt te zijn, en veel mensen Nederlandse spelers en clubs kennen. Zo ook Steve van 19, die nog op school zit en op het guesthouse is opgegroeid (het was vroeger een weeshuis en nog steeds in bezit van de Church of Uganda). Steve was erg verbaasd om te horen dat wij al bijna 4 jaar samen zijn en nog steeds niet getrouwd zijn. Ook gelooft hij er heilig in dat mannen superieur zijn aan vrouwen (hij is ook met 30 jongens opgegroeid) en dat als hij een vriendin zou hebben hij voor haar zou moeten zorgen. Het was ook schokkend om te horen dat hij als kind niet eens een achternaam had, wat in Uganda heel erg is omdat je zo niet op je uitgebreide familie kan terugvallen. Dit systeem van verwantschap fungeert als een sociaal vangnet. Toen een goede vriend van hem overleed, heeft hij zijn achternaam aangenomen. Toen we vertelden dat onze familie onze studies had betaald, keek hij een beetje bedroefd en zei dat hij op zichzelf aangewezen is.

Zaterdag zijn we naar Jinja gegaan (‘Adventure capital of East Africa’) om te gaan paardrijden. We gingen per minibus, wat ruim een uur rijden was tegen een prijs van omgerekend ongeveer 1,50 euro (bijna niks dus). Jinja ligt zowel aan de Nijl als aan het Victoriameer, en claimt de officiele ‘source of the Nile’ te zijn. De locatie van Jinja is inderdaad prachtig, het centrum was echter niet zoveel bijzonders. De paardenranch waar we naartoe gingen wordt gerund door een Australier en een Kiwi, en ligt op een stuk grond dat hoog uittorent boven de Nijl. Heel erg mooi. Ook liepen er allerlei apen door hun tuin, waaronder een baby-aapje (zie foto). De paardrij-rit duurde 2 uur en ging een stuk langs de Nijl en een stuk door allerlei dorpjes. De kinderen zwaaiden en riepen de hele tijd naar ons, heel schattig maar op een gegeven moment ook wel een beetje irritant. We hebben zelfs nog een stuk gegallopeerd! Een hele leuke ervaring, ondanks dat we nog een paar dagen spierpijn hadden…

Zondagavond hebben we de was gedaan en zijn we nog uit eten geweest. Maandag gingen we bij de voetbaltraining van Steven kijken, en veel jongens kwamen uit nieuwsgierigheid nog even met ons (maar vooral Sander) praten. Ook de coach was geinteresseerd, en Sander heeft afgesproken een keertje mee te komen trainen (en evt. helpen coachen).

Het dagelijks leven in onze eerste week was een kwestie van aanpassen aan het Afrikaanse ritme. Alles kost gewoon meer tijd, het met de hand doen van de was kostte ons met z’n tweeen zo’n 2 uur!! Ook het koken duurt wat langer (geen voorverpakte groenten of vlees) en het doen van de boodschappen betekent eerst naar de markt voor groenten, dan naar de supermarkt voor de rest. Verder hebben we nu al een paar keer een stroomstoring gehad, waarvan gister en vandaag zeker 4 uur. Ook was Sander laatst vergeten dat we geen magnetron hadden, en gooide hij een restje maaltijd gemakkelijk even in de vriezer. Het heeft ons meer dan een half uur gekost om dit restje langzaam weer in een pan te laten ontdooien! Wat betreft het klimaat: ondanks dat het regenseizoen pas aan het eind van deze maand zou moeten beginnen, is het de afgelopen maanden gewoon blijven regenen. Meestal regent het ’s middags één of twee uur, de ene keer hard, de andere keer miezerregen. Toch valt hier goed mee te leven, je zorgt gewoon dat je rond die tijd binnen zit en je wacht… Bovendien klaart het daarna ook gewoon weer op en elke dag is de zon wel even te zien. Vaak komt de regen samen met onweer. Vannacht hebben we allebei wel een uur wakker gelegen, omdat het heel hard regende en onweerde. Omdat we op een heuvel wonen bleef de bui ook nog eens lekker lang hangen.

Tot slot nog iets over onze werkzaamheden. Gisteren zijn we allebei met Charles mee geweest naar Nkokonjeru, een dorpje op ongeveer 45 min. rijden. Hij ging daar heen om de wekelijkse terugbetalingen van de microkredieten te innen. Deze bestaan meestal uit een lening van 250.000 shilling (ruim 90 euro) en een wekelijkse terugbetaling van 5400 shilling (zo’n 2 euro). De vrouwen vormen groepen van 5, wat de uitwisseling van informatie bevordert en ook een vorm van onderlinge garantstelling vormt voor SYPO. De vrouwen waren heel aardig, giechelden veel en namen de terugbetaling en registratie hiervan erg serieus. Dit komt volgens Charles omdat ze uit een erg arme, plattelandsstreek komen waar ze nauwelijks onderwijs hebben gehad. Het duurde dan ook even voordat iedereen het systeem snapte, maar nu dat eenmaal het geval is zijn ze er erg trots op. Het bevordert ook de discipline en een basisbegrip van boekhouden. De komende weken ga ik met Charles meelopen en research doen voor de impactmeting, die waarschijnlijk plaatsvindt in november.

Wat betreft Sander: het was niet makkelijk om de man die verantwoordelijk is voor de gezondheidszorg in het district Mukono te pakken te krijgen, maar het is gelukt. Toen hij eenmaal toestemming had gegeven, werd Sander voorgesteld aan het hoofd van alle laboratoria in dit district (William). Daarbij kreeg hij een korte introductie, bestaande uit een bezoek aan het voorraadcentrum en een lokale NGO die laboratoriumtesten uitvoert. De bedoeling is dat Sander zoveel mogelijk mensen gaat trainen, op verschillende locaties. Dit betekent ongeveer 3 dagen in de week in Mukono werken, en 1 dag in de week in een plaatsje buiten Mukono. Er zijn in ieder geval voldoende mogelijkheden om zijn kennis over te dragen, en William liet duidelijk merken het erg op prijs te stellen dat Sander hier een tijdje komt werken.

Tot zover uw verslaggeefster uit Oeganda!

Groetjes Linda en Sander